Công viên Địa chất Đắk Nông: Di sản Toàn cầu, Nơi hội tụ giá trị độc đáo

Công viên Địa chất Đắk Nông, với những giá trị di sản mang tầm quốc tế, đã được UNESCO công nhận là Công viên địa chất toàn cầu vào tháng 7/2020. Mới đây, công viên đã được tái công nhận cho giai đoạn 2024 – 2027, khẳng định vị thế và giá trị độc đáo của di sản địa chất này.

Công viên Địa chất Đắk Nông

Công viên Địa chất Đắk Nông, với diện tích 4.760 km², trải rộng trên các huyện Krông Nô, Cư Jút, Đắk Mil, Đắk Song, Đắk Glong và thành phố Gia Nghĩa. Lịch sử của vùng đất này ẩn chứa bí mật từ 140 triệu năm trước, khi nơi đây là một phần của đại dương bao la. Qua hàng triệu năm, những biến động địa chất đã nâng khu vực này lên, tạo nên những ngọn núi lửa hùng vĩ, góp phần tạo nên cảnh quan độc đáo của Công viên Địa chất Đắk Nông.

Núi lửa phun trào dữ dội đã bao phủ một nửa diện tích bởi lớp dung nham bazan, tạo nên hệ thống hang động núi lửa độc đáo và đồ sộ nhất khu vực Đông Nam Á. Hệ thống này, được xác lập kỷ lục về quy mô và độ dài, là minh chứng cho sức mạnh của núi lửa cách đây khoảng 10.000 năm. Đặc biệt, dấu tích cư trú của người tiền sử được tìm thấy trong lòng hang động, hé lộ những bí mật về cuộc sống của con người thời kỳ sơ khai.

Công viên Địa chất Đắk Nông ẩn chứa những báu vật cổ sinh như hóa thạch sò, hai mảnh vỏ cùng hồ nước tự nhiên hình thành từ sụt võng kiến tạo. Nơi đây còn nổi tiếng với các miệng núi lửa độc đáo như Nâm Blang, Nâm Kar, Băng Mo và hệ thống thác nước hùng vĩ như Gia Long, Trinh Nữ, Dray Sáp.

Khám phá độc đáo công viên địa chất

Nơi đây lưu giữ dấu tích văn hóa của cư dân Hậu kỳ Đá mới và Sơ kỳ Kim khí, với niên đại từ 6.000 đến 3.000 năm. Các di vật khảo cổ như công cụ đá hình đĩa, rìu ngắn, mảnh tước, phiến tước, hòn ghè, hòn mài… cho thấy đời sống sinh hoạt của cư dân thời bấy giờ. Đồ gốm đa dạng về chủng loại, độ dày mỏng, cùng với xương động vật và cả xương người tiền sử, góp phần tái hiện bức tranh văn hóa đặc sắc của khu vực.

Công viên Địa chất Đắk Nông là nơi sinh sống của 3 dân tộc bản địa Mạ, Mnông, Êđê, cùng với những cư dân di cư từ miền Bắc vào những năm 70. Nơi đây cũng là một phần của Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên, được UNESCO công nhận là Kiệt tác Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại năm 2005.

Công viên địa chất là nơi hội tụ những giá trị sinh học đặc trưng, được bảo tồn qua các khu bảo tồn thiên nhiên Nâm Nung, vườn quốc gia Tà Đùng, rừng đặc dụng Đray Sáp và vườn quốc gia Yok Đôn. Hệ sinh thái đa dạng với nhiều giống loài quý hiếm mang đến tiềm năng to lớn để phát triển du lịch sinh thái, thám hiểm, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị của công viên.