Bốn Làng Nghề Truyền Thống Độc Đáo ở Ninh Thuận

Ninh Thuận, với nắng gió khắc nghiệt và địa hình độc đáo, đã hun đúc nên những làng nghề truyền thống đặc sắc. Nơi đây, văn hóa bản địa được thể hiện rõ nét qua những sản phẩm thủ công độc đáo, mang đậm dấu ấn của vùng đất nắng gió.

Khám phá 4 làng nghề độc đáo ở Ninh Thuận

1. Làng gốm Bàu Trúc

Nằm ngay trung tâm thị trấn Phước Dân, huyện Ninh Phước, làng gốm Bàu Trúc trở thành điểm đến hấp dẫn khách du lịch Ninh Thuận. Các làng gốm như Bát Tràng; Chu Đậu; Biên Hòa; Phước Tích; Thanh Hà… đã áp dụng công nghệ vào sản xuất, dùng bàn xoay để nặn, sử dụng men để trang trí hay dùng công nghệ nung trong lò sử dụng điện, ga… Mặc dù vậy, Bàu Trúc vẫn duy trì cách làm gốm truyền thống gần ngàn năm nay, như cách tổ tiên họ vẫn làm.

Những sản phẩm gốm ở làng được tạo ra bằng kỹ thuật có cái tên rất dân dã “làm bằng tay, xoay bằng mông”. Người thợ gốm đi giật lùi, tay “bắt” từng lọn đất, tay trong thì ép, tay ngoài thì xoa, biến những khối đất vô tri, vô giác thành sản phẩm gốm độc đáo, mang đậm nét văn hóa Chăm. Cách nung ở Bàu Trúc vẫn là kỹ thuật nung lộ thiên bằng củi, rơm, trấu…

Hoa văn trang trí trên gốm Bàu Trúc là những đường chạm khắc, đắp nổi mang nét văn hóa Chăm Pa rõ rệt. Những người thợ hầu như không cần bản vẽ, họ tự do gửi hồn mình vào trong từng nét khắc hoa văn, tạo ra thành phẩm không giống với bất cứ sản phẩm nào khác. Sản phẩm ở đây có màu sắc vàng đỏ, đỏ hồng, xen lẫn những vệt nâu, đen xám, đấy là những màu đặc trưng kết tinh từ đất, nước qua lửa nung cùng với sự cần mẫn của con người.

2. Làng thổ cẩm Mỹ Nghiệp

Nổi tiếng là cái nôi nghề dệt thổ cẩm của đồng bào Chăm, làng nghề Mỹ Nghiệp là một trong hai làng nghề truyền thống tiêu biểu nhất của Ninh Thuận. Trải qua nhiều thế kỷ, nghề dệt thủ công vẫn được gìn giữ và phát triển, trở thành điểm đến du lịch hấp dẫn, thu hút du khách đến khám phá văn hóa truyền thống độc đáo của địa phương.

Thương hiệu dệt Mỹ Nghiệp được tạo nên từ bông vải địa phương. Quy trình sản xuất thủ công tỉ mỉ, từ khâu tách hạt, se sợi, cuộn, ngâm, dập, nhuộm, hồ, chải, đánh bóng cho đến phơi khô, tạo nên những sản phẩm dệt độc đáo.

Khâu nhuộm thổ cẩm Mỹ Nghiệp là nghệ thuật đòi hỏi kinh nghiệm và thẩm mỹ cao. Để tạo nên những sắc màu đa dạng và hài hòa, người thợ sử dụng nguyên liệu tự nhiên như lá cây, vỏ cây rừng. Màu đen được tạo ra từ lá cây chùm bầu ngâm bùn non, màu đỏ từ mủ cây cánh kiến, màu xanh từ lá vỏ cây tràm… Tất cả hòa quyện trên nền vải đen, tạo nên vẻ đẹp mộc mạc, tinh tế của văn hóa truyền thống.

Để tạo ra những tấm thổ cẩm rực rỡ sắc màu, người phụ nữ làng Mỹ Nghiệp đã trải qua một quá trình chế tác công phu. Từ sản phẩm thổ cẩm truyền thống, làng nghề nay đã đa dạng hóa sản phẩm với khăn rằn, khăn Chăm, túi xách, ví, áo sơ mi, áo khoác, váy, mũ, khăn trải bàn, khăn trải giường… mang đến nhiều lựa chọn cho khách hàng.

3. Làng nghề nước mắm Cà Ná

Biển Cà Ná, nơi thiên nhiên ưu ái ban tặng nguồn cá cơm dồi dào, là kho báu nguyên liệu cho nước mắm truyền thống. Hàng năm, con số khai thác lên đến hơn 10.000 tấn, tạo nên dòng chảy cuộc sống cho người dân địa phương. Cá cơm tươi ngon được ủ muối chượp, trải qua một năm với nhiều công đoạn tỉ mỉ, mang đến loại nước mắm thượng hạng. Hương thơm nồng nàn, vị đậm đà, màu sắc vàng ong bắt mắt, mỗi giọt nước mắm như tinh hoa của biển cả. Hàng trăm ngàn lít nước mắm cá cơm Cà Ná mỗi năm len lỏi vào từng bữa ăn của biết bao gia đình Việt, góp phần tạo nên hương vị đặc trưng của ẩm thực Việt Nam.

4. Làng nghề chiếu An Thạnh

Nằm trong vùng đất trũng, An Thạnh sở hữu điều kiện lý tưởng cho sự phát triển của cây cói – nguyên liệu chính để dệt chiếu. Từ đó, làng nghề chiếu An Thạnh ra đời, mang đến những sản phẩm đa dạng về kích cỡ, mẫu mã như chiếu bông vuông hình con cờ, chiếu trắng, chiếu hoa văn, chiếu vẩy ốc… Chiếu cói An Thạnh được biết đến với hoa văn tinh xảo, độ mềm mại cao, mang đến tuổi thọ gấp đôi so với các loại chiếu khác, chinh phục thị trường bởi chất lượng vượt trội.

5. Những làng trồng nho

Ninh Thuận là vùng đất nổi tiếng với những vườn nho trải dài, thu hút du khách bởi vẻ đẹp thơ mộng và cơ hội trải nghiệm văn hóa đặc sắc. Du lịch Ninh Thuận, du khách không thể bỏ qua những làng nghề trồng nho, nơi những trái nho căng mọng mang hương vị đặc trưng của xứ nắng gió. Tham quan vườn nho, du khách sẽ được tận mắt chứng kiến quy trình trồng nho, từ khâu vun trồng, chăm sóc đến thu hoạch, và đặc biệt, được thưởng thức những trái nho chín mọng ngọt lịm, mang hương vị đặc trưng của vùng đất này.

Ninh Thuận, vùng đất với khí hậu khắc nghiệt, nắng gió chan hòa, lại là nơi lý tưởng để cây nho sinh trưởng. Với gần 2.900 giờ nắng mỗi năm, vùng đất này mang đến lợi thế phát triển cho loại cây đặc sản này. Nhận thức rõ tiềm năng, các mô hình du lịch kết hợp trồng nho như HTX Nông nghiệp Thái An, trang trại Ba Mọi, Hoàng Yến… đã thu hút đông đảo du khách. Không chỉ được thưởng thức nho tươi ngon, du khách còn được trải nghiệm không gian vườn nho thơ mộng và mua sắm siro, mật nho làm quà lưu niệm.