Thái Bình Lâu, tọa lạc trong Đại Nội Huế, là chốn nghỉ ngơi, đọc sách và vãn cảnh thanh tao của nhà vua. Kiến trúc độc đáo và trang trí tinh xảo khiến nơi đây trở thành điểm đến hấp dẫn du khách.
Công trình Thái Bình Lâu
Thái Bình Lâu, một công trình kiến trúc độc đáo, được cấu thành từ ba tòa nhà: Tiền sảnh, Chính doanh và Hậu doanh, nối liền bởi hai máng thoát nước. Hậu doanh, một tầng lợp ngói liệt tráng men, tạo nên nét giản dị. Chính doanh, hai tầng lợp ngói âm dương tráng men hoàng lưu ly, toát lên vẻ uy nghi. Hai bên công trình là hai Dực lang, một bên hướng ra hồ Ngọc Dịch thơ mộng, bên kia kết nối vào hệ thống Trường lang, dẫn lối từ Duyệt Thị Đường đến cung Diên Thọ nguy nga.
Thái Bình Lâu. Ảnh: TTXVN
Lầu hướng Đông, nhìn ra Thiệu Phương Viên, lưng tựa vào bể cạn với hòn non bộ tinh xảo và khoảng sân dẫn đến điện Dưỡng Tâm. Kiến trúc hai công trình độc đáo, nổi bật bởi nghệ thuật khảm sành sứ, những mô típ trang trí là minh chứng cho giá trị của nghệ thuật Việt Nam.
Tiền sảnh, Chính danh và Hậu doanh
Nền công trình cao hơn mặt đất một mét, phía trước là bốn cột gạch trát vữa, uy nghi đỡ tấm biển “Thái Bình Lâu” với ba chữ son vàng lấp lánh. Hai bên là hai bài văn do vua Khải Định ngự chế, thể hiện tài năng và tâm huyết của bậc đế vương. Trên bốn trụ đỡ tiền sảnh, hai cặp câu đối khảm sành với nội dung luận về đạo trị quốc và phẩm chất của người lãnh đạo đất nước, càng tô điểm thêm sự uy nghi, trang trọng cho công trình.
Kiến trúc hài hòa, ảnh: Tân Đô Thành Hiếu Cổ.
Sau Tiền sảnh là Chính doanh, một tòa lầu 2 tầng bằng gỗ uy nghi. Tầng trệt với 3 gian 2 chái rộng rãi, tầng lầu 1 gian 2 chái thanh thoát, được nâng đỡ bởi 4 cột gỗ tròn vững chãi chạy thẳng từ gian giữa tầng dưới lên tầng trên. Mái nhà lợp ngói âm dương tráng men vàng rực rỡ, điểm xuyết những họa tiết trang trí tinh xảo, tạo nên vẻ đẹp lộng lẫy. Nghệ thuật khảm sành sống động trên bờ nóc, bờ quyết mái càng tô điểm thêm sự độc đáo cho công trình. Bao quanh 2 tầng lầu là hệ thống cửa gỗ kính lá sách tân thời, vừa mang nét đẹp cổ kính, vừa đảm bảo hiệu quả lấy sáng tối ưu.
Chính doanh – Tân Đô Thành Hiếu Cổ.
Sau Chính doanh là Hậu doanh, với lầu rộng 3 gian 2 chái, 3 mặt lắp cửa gỗ kính, mái lợp ngói liệt tráng men vàng, hướng thẳng về hòn giả sơn và điện Dưỡng Tâm. Hai đầu hồi đắp nổi đề tài Hải Ốc Thiêm Trù, khắc họa hình ảnh 3 ông già chúc thọ nhau, thể hiện mong ước trường thọ, an khang.
Sân vườn Thái Bình Lâu (Ảnh: @marc.chevallier)
Lịch sử Thái Bình Lâu
Trải qua nhiều đời vua, ngôi nhà gỗ ở phía Tây vườn Thiệu Phương đã được trùng tu và đổi tên nhiều lần. Ban đầu, vua Minh Mạng đặt tên là Trí Nhân Đường (năm 1821). Vua Thiệu Trị sau đó sửa chữa và đổi tên thành Thanh Thả Thư Lâu. Năm 1887, vua Đồng Khánh cho xây dựng lầu mới, gọi là Thái Bình Ngự Lãm Ngư Lâu. Cuối cùng, dưới thời vua Khải Định, công trình được sửa chữa lại, sử dụng sành sứ khảm công phu và lấy tên là Thái Bình Lâu.
Ảnh: @marc.chevallier
Thái Bình Lâu, công trình duy nhất còn nguyên vẹn trong Tử Cấm Thành khi Pháp trở lại chiếm đóng Huế năm 1947, là minh chứng cho sự hoàn mỹ trong kiến trúc cung đình. Từ nội thất tinh xảo đến ngoại thất uy nghi, Thái Bình Lâu thể hiện sự độc đáo trong nghệ thuật trang trí tạo hình, xứng đáng là một trong những tác phẩm tiêu biểu của kiến trúc Việt Nam.
Ảnh: @marc.chevallier